Автор: Eliza Orzeszkowa
Kiedy u nas o zmroku...
Eliza Orzeszkowa
Przypadkowe spotkanie na cmentarzu prowadzi do dziwnej znajomości. Lekko senne opowiadanie o aniołach, emigracji, śmierci i… w sumie nie wiadomo czym.Los rzuca bohatera do obcego kraju. W obcym mieście rozrywkę znajduje w długich spacerach....
Co m?wił stary klon?
Eliza Orzeszkowa
Oniryczna rozmowa z drzewem, kt?re dzieli się swoim życiowym doświadczeniem ze zgorzkniałym pisarzem. Życie ptak?w i owad?w kontrastuje z pracą ludzką w pobliskiej fabryce.Ta abstrakcyjna, poetycka rozmowa ze starym klonem prowadzona jest w...
…i pieśń niech zapłacze
Eliza Orzeszkowa
Tragiczna historia Czesława o tym, jak trudno odnaleźć swoje miejsce na świecie, będąc wybitną jednostką.Ta kr?tka powieść z 1902 roku opowiada o mężczyźnie i kobiecie, Czesławie i Janinie, kt?rzy znali się od najmłodszych lat dzieciństwa i...
Za doliną r?ż
Eliza Orzeszkowa
Nowela nawiązuje do wydarzeń z czas?w wojny rosyjsko-tureckiej i udziału w niej Polak?w, syn?w chłopskich wcielanych do armii. Na wojnie tej ginie syn gł?wnego bohatera, chłopa znad Wisły, Kazio.Akcja noweli rozgrywa się na przestrzeni...
O rycerzu miłującym
Eliza Orzeszkowa
Idealistyczna historia o mężczyźnie niosącym bezinteresowną pomoc.O rycerzu miłującym to optymistyczna opowieść o mężnym rycerzu, kt?ry twierdzi, że jego przeznaczeniem jest ratowanie świata i poprawa doli cierpiących. Nie posiada on ogromnej...
W grobie etruskim
Eliza Orzeszkowa
Typowa dla pisarzy pozytywistycznych pr?ba przeniesienia się w przeszłość historyczną, kt?rej kostium pozwala na przedstawienie prawd dość oczywistych dla czytelnika.Tą prawdą w noweli Orzeszkowej jest motyw marności i kruchości życia ludzkiego...
Z opowiadań prawnika
Eliza Orzeszkowa
Cykl na kt?ry składają się trzy opowiadania” „Stracony”, „Dziwak” i „Pani Luiza”. Łączy je postać narratora – prawnika podejmującego się kolejnych zadań.Orzeszkowa używa postaci prawnika do pokazania kilku obrazk?w z życia r?żnych sfer...
Z r?żnych dr?g
Eliza Orzeszkowa
Siostra Klara pełni służbę Bożą w szpitalu, niosąc pomoc chorym na miarę swoich możliwości. Umierająca kobieta prosi ją o ostatnią przysługę.Sytuacja jest skomplikowana. Umierająca kobieta wysyła wiadomość do swojego byłego męża z prośbą o...
Syn stolarza
Eliza Orzeszkowa
Wydana w 1886 roku realistyczna nowela Orzeszkowej wpisuje się w znany czytelnikom klimat pozytywistycznych utwor?w z tezą, kt?re być może nie porażają refleksyjno-filozoficznym, ale stanowią pewną wykładnię pogląd?w autorki.Kr?tka akcja osnuta...
Czy pamiętasz?
Eliza Orzeszkowa
Kr?ciutka nowela o kryzysie wieku średniego. Choć Orzeszkowa pewnie zdziwiłaby się taką interpretacją, bo jest to jednocześnie opowieść o tęsknocie za latami dziecięcymi.Mężczyzna w średnim wieku. Lekka tusza i fizyczna siła. Konkretny i...
Szara dola
Eliza Orzeszkowa
Utw?r, w kt?rym Eliza Orzeszkowa podejmuje jeden z wiodących w jej tw?rczości motyw?w: ukazuje tragiczny los człowieka uzależnionego od majętnego ziemianina.Piotr Żmuda, poczciwy, prostolinijny pracownik stacji kolejowej, jest bezgranicznie...
Kto winien?
Eliza Orzeszkowa
Matka czyta list od syna zesłanego na Sybir. P?źne, bo już w niepodległej Polsce pisane opowiadanie podejmujące temat trudnych decyzji życiowych w czasach zabor?w.Niestety, w opowiadaniu tym widać zgubny wpływ estetyki młodopolskiej. Precyzję...
Wesele Wiesiołka
Eliza Orzeszkowa
Naturalistyczna bajka Orzeszkowej o kwiecie, kt?ry kwitnie nocą i jego wybrance – Malwie Oenoterus biennis – Wiesiołek, zwany r?wnież Świecą nocną, otwiera swoje kwiaty dopiero wieczorem i kwitnie nocą. Nadchodzi dzień jego zaślubin z...
Pani Dudkowa
Eliza Orzeszkowa
„Historja nieduża i jak prawie wszystkie historyjki tego świata, z początkiem wesołym, a z zakończeniem smutnem. Jeszcze teraz, gdy ją czasem wspominam, czyni mi się smutno i jakoś wstyd. Nie za siebie. Za kog?ż? Może za r?d ludzki.”Prosta,...
Sen Abarysa
Eliza Orzeszkowa
Utw?r o podejmowaniu trudnych wybor?w i wątpliwościach targających mężczyzną będącym na rozstaju dr?g życiowych.Abarys jest młodym mężczyzną, kt?ry zastanawia się nad wyborem drogi życiowej. Toczy ze sobą walkę, gdyż nie wie, jak spędzić kolejne...
Gdzie szczęście?
Eliza Orzeszkowa
Przypowieść filozoficzna osadzona w ostatnich latach republiki rzymskiej. Piękna arystokratka pyta towarzyszących jej pochlebc?w i pieczeniarzy o istotę szczęścia.Większość p?źnych opowiadań Orzeszkowej trudno uznać za udane. „Gdzie szczęście?”...
Pan Kaprowski
Eliza Orzeszkowa
Skr?cona wersja powieści „Niziny”. On – panicz z dworu. Ona – chłopka z czworak?w. Dwie dekady p?źniej ich nieślubne dziecko trafia do carskiego wojska i trzeba chłopaka jakoś ratować.Historia obyczajowa w prawdziwie ziemiańskim stylu....
Złota nitka
Eliza Orzeszkowa
Utw?r ten jest raczej kr?tkim opowiadaniem niż nowelą w gatunkowym znaczeniu. Treść dotyczy wieloletniej, nieszczęśliwej miłości Felicji i Adama, kt?re to uczucie przez oboje trzymane jest w głębokiej tajemnicy.Opowiadanie Orzeszkowej, utrzymane...
Panna Antonina
Eliza Orzeszkowa
Losy guwernantki-idealistki, na przykładzie kt?rych Eliza Orzeszkowa w dziewiętnastym wieku ukazuje dramatyczną w gruncie rzeczy sytuację kobiet wyemancypowanych i wykształconych.Panna Antonina zajmuje się nauczaniem dzieci w majętnych domach,...
Wśr?d kwiat?w
Eliza Orzeszkowa
Obrazek znad Niemna. Tym razem autorka zabiera nas na spacer botaniczny po lesie. Kwiaty, krzewy i runo potraktowano tu jak pełnoprawnych bohater?w. Sielanka.W opowiadaniu tym fabuła nie istnieje, od początku do końca jest to poetycki opis boru...
Silny Samson
Eliza Orzeszkowa
Nowela, w kt?rej Eliza Orzeszkowa rozprawia się ze stereotypem Żyda, a dzięki sprytnym zabiegom jego pozorne wady przedstawia jako zalety.Samson, wbrew temu stereotypowi, nie ma pojęcia o biznesie i wielkich pieniądzach. Pochodzi z ubogiej...
Początek powieści
Eliza Orzeszkowa
Dwa dwory, dwa małżeństwa, dwie opowieści toczące się r?wnolegle. Jeden z ciekawszych formalnie utwor?w Elizy Orzeszkowej.„Początek powieści” to dwa utwory w jednym, dwie r?żne historie dziejące się w tym samym miejscu i czasie. Tematem obydwu...
Z pożogi
Eliza Orzeszkowa
Cykl kr?tkich wspomnień z nastoletniej młodości autorki podanych w lekko fabularyzowanej formie. Lektury, spacery, pierwsze literackie inspiracje przepełnione młodzieńczymi wzruszeniami.Siedem kr?tkich opowiadań jest czymś pośrednim pomiędzy...
Czternasta część
Eliza Orzeszkowa
Opowieść feministyczna. W niewielkim miasteczku wszystkie ścieżki kariery są dla młodych dziewczyn zamknięte. Ich jedynym przeznaczeniem jest wyjść za mąż i rodzić dzieci. Nie wszystkie chcą się z tym pogodzić.Teodora Końc?wna ma tylko brata,...
Daj kwiatek
Eliza Orzeszkowa
Historia życia Chaity – o tym, jak życiowe zakręty doprowadzają człowieka na skraj nędzy i ub?stwa.Bohaterką utworu Daj kwiatek jest stara kobieta, łachmaniarka, kt?ra przechadza się ulicami Ongrodu. Chaita, o kt?rej mowa w tekście, nie zawsze...
Sielanka nier?żowa
Eliza Orzeszkowa
Opowieść o tym, czy można oszukać swoje przeznaczenie.Nowele i opowiadania stanowią niezwykle istotną część tw?rczości Elizy Orzeszkowej. Niekt?re z nich są bardzo realistyczne i smutne, ukazują ciemną stronę ludzkiego życia. Sielanka nier?żowa...
Dwa bieguny
Eliza Orzeszkowa
Skrząca się złośliwością satyra na wyrafinowane i postępowe elity intelektualne, kt?re tracą kontakt z rzeczywistością. Perełka o niezwykłej aktualności.Rzecz w prozie Orzeszkowej o tyle wyjątkowa, że faktycznie zabawna. Autorka chlaszcze...
Kramarz
Eliza Orzeszkowa
Do chłopskiej chaty sprowadzają złapanego w polu złodzieja Żyda. Złodzieja, bo skubał rosnący przy drodze groch. Okazuje się, że to stary znajomy gospodarza. Kiedyś bogaty właściciel sklepu, dziś chory i biedny kramarz – potrzebuje...
Ogniwa
Eliza Orzeszkowa
Utw?r, w kt?rym Eliza Orzeszkowa pokazuje, że tragiczne losy i smutek egzystencji dotykają nie tylko ludzi ubogich bez szans na awans społeczny.Hrabia Strumieniecki po latach spotyka kolegę z dzieciństwa. Wydawałoby się, że dzieli ich wszystko –...
Porcelanka
Eliza Orzeszkowa
Prosty obrazek. Na stole stoi kwiat. Za stołem ona – samotna, bo mąż zajęty bezustannie interesami. I on – tokujący, przymilny, rączki całujący.Obrazek jest więc prosty, podobnie jak wyb?r moralny, przed kt?rym stoi gł?wna bohaterka. Rozmawiać –...
Zagadka
Eliza Orzeszkowa
On i ona. Spotkanie niby przypadkowe, ale bardzo wyczekiwane. Rozmowa przechodzi we flirt, a flirt w coś jeszcze poważniejszego.Do miasta przyjeżdża piękna dziewczyna z małego dworku. Niby do ciotki, ale tak naprawdę w poszukiwaniu chłopaka,...
Magon
Eliza Orzeszkowa
W?dz Kartagińczyk?w szykuje się do ataku na Syrakuzy. Szpiedzy przynoszą opowieści o rozwoju sytuacji wojennej. W?dz się waha. Opowiadanie osadzone w czasach antycznych.Kolejne z p?źnych opowiadań Orzeszkowej zamieszczonych w zbiorze „Ostatnie...
Szczęśliwa
Eliza Orzeszkowa
Tytułowa bohaterka to sabarytka, kt?ra po śmierci dziecka i odejściu męża postanawia z dystansem, rozumowo i chłodno przyjmować świat.Przez wiele lat udaje się bohaterce nie pamiętać o zmarłej c?rce. Rodzaj maski, kt?rą nakłada, to przede...
Echo
Eliza Orzeszkowa
Obrazek znad Niemna. Spotkane na drodze przestraszone dziecko boi się, że zostanie zjedzone. Ten strach jest echem nieokreślonych wydarzeń z przeszłości.Orzeszkowa kolejny raz wraca nad Niemen ze swoimi opisami natury. Tym razem jednak służy jej...
Moment
Eliza Orzeszkowa
W przydrożnej karczmie prowadzonej przez żydowską rodzinę pojawia się tajemnicza dama. Okolica jest biedna i brzydka, a życie nie jest łatwe. Nieznajoma przywozi ze sobą kawałek innego świata.W zajeździe życie toczy się wok?ł spraw drobnych....
Romanowa
Eliza Orzeszkowa
Przepis na życie dzieci i ich rodzic?w rzadko bywa tożsamy.Tytułowa Romanowa po śmierci męża postanowiła całe swoje życie poświęcić synowi i wychować go na zaradnego mężczyznę, kt?ry będzie potrafił zadbać o gospodarstwo i matkę. Michałko, mimo...
Šunadvokatis
Eliza Orzeszkowa
Šunadvokatis – jest to litewska wersja powieści Elizy Orzeszkowej Niziny. W niej to pisarka przedstawia codzienność XIX-wiecznej wsi.Miejsce znajdzie tu zatem wątek nędznej wegetacji białoruskich chłop?w – zacofanych, ciemnych i przez to...
Wielki
Eliza Orzeszkowa
Nowela Elizy Orzeszkowej (1841–1910) z roku 1894, w kt?rej bohaterem jest utalentowany artysta-skrzypek, spowiadający się ze swego życia.Prawdziwy maestro, szczęśliwy i upojony sławą, zaręczony z piękną Oktawią, nagle traci niemalże wszystko....
Rotszyld?wna
Eliza Orzeszkowa
Rotszyld?wna to kolejny głos Orzeszkowej wpisujący się w interesującą autorkę tematykę żydowską, tematykę tolerancji i wsp?łistnienia obu narod?w zamieszkujących ziemie polskie pod zaborami.Tekst został wydany pośmiertnie w zbiorze „Ostatnie...
Zefirek
Eliza Orzeszkowa
Do wdowy żyjącej z niewielkiego kapitału po mężu przyjeżdża z wizytą daleki krewny. Od słowa do słowa – chodzi o zainwestowanie całej sumy w jego przedsięwzięcia finansowe.Nietrudno się domyśleć, że gdy daleki krewny chcę się zaopiekować twoim...
Julianka
Eliza Orzeszkowa
Poruszająca nowela Elizy Orzeszkowej, w kt?rej autorka przedstawia smutny los sieroty, szukającej miłości wśr?d mieszkańc?w ubogiej dzielnicy dziewiętnastowiecznego Grodna.Juliankę znaleziono jako kilkudniowe niemowlę porzucone na ulicy....
Wiedźma
Eliza Orzeszkowa
Wiedźma to według wierzeń ludowych kobieta podlegająca mocy diabła, mająca moc rzucania urok?w, ale i kobieta brzydka i złośliwa. O obu tych znaczeniach pisze autorka w interesującej nowelce.Tytułowa bohaterka jest postrachem wsi, dzięki niej...
Gedali
Eliza Orzeszkowa
Gedali, Żyd schwytany za pożywianie się grochem rosnącym przy drodze, zostaje rozpoznany przez właściciela plon?w jako wcześniejszy partner w interesach.Kolejna nowela, w kt?rej autorka porusza problematykę żydowską. Jest to motyw bardzo często...
Siteczko
Eliza Orzeszkowa
Historia o tym,jak łatwo zapomnieć o tym, kim jest się naprawdę oraz o niezwykłej mocy przedmiot?w.W tym utworze Eliza Orzeszkowa przedstawia historię Bronisławy, Polki, ziemianki, kt?ra nazywana była przez ojca Siteczkiem. Pseudonim wziął się...
Ascetka
Eliza Orzeszkowa
„Ascetka” to mądry tekst o duchowości człowieka, meandrach życia, smutku i nadziei oraz o tym, że warto jest zaufać Bogu.Skupiająca się na żarliwej rozmowie z Bogiem zakonnica zostaje wyrwana ze swojego rozmodlenia przez płaczące dziecko –...
Australczyk
Eliza Orzeszkowa
Młody karierowicz Roman Darnowski zręcznie radzi sobie na salonach. Na razie jednak znajomości nie przyniosły mu ani pieniędzy, ani władzy. To się ma jednak zmienić.„Przyjaci?łka” Darnowskiego, czterdziestoletnia baronowa, załatwia mu niezwykle...
Cnotliwi
Eliza Orzeszkowa
Opowieść jakby filmowa. W niewielkim miasteczku splatają się ludzkie losy. Wszyscy bacznie obserwują się nawzajem, tropiąc wszelkie możliwe i niemożliwe skandaliki.August ma znacznie starszą od siebie żonę, kt?rą przewlekła choroba na zawsze już...
Dziurdziowie
Eliza Orzeszkowa
Jedna z najbardziej pesymistycznych i przerażających w wymowie powieści Elizy Orzeszkowej. Pasjonująca fabuła i narastające napięcie przywodzą na myśl wsp?łczesne najlepsze kryminały.Oto Pietrusia, uboga sierota opiekująca się niewidomą babką,...
Bracia
Eliza Orzeszkowa
Właściciel niewielkiego folwarku Zenon Hornicz boryka się z problemami. Opuszczają go zaufani pracownicy, a rodzina nie daje mu wsparcia. Zenon jest otoczony ludźmi – ale samotny.W chwili najgorszego strapienia dociera do niego dobra wiadomość:...
Cham
Eliza Orzeszkowa
Powieść pozytywistyczna, ukazująca zderzenie dw?ch świat?w: zdemoralizowanej przedstawicielki społeczeństwa miejskiego i dobrego, zdolnego do ewangelicznej miłości chłopa.Cham jest powieścią, w kt?rej objawia się niewątpliwy talent Elizy...
Marta
Eliza Orzeszkowa
Marta stanowi typowy przykład pozytywistycznej powieści tendencyjnej. Zbyt typowy jak na gust dzisiejszy – ze szkodą dla wagi podejmowanej przez Orzeszkową tematyki obecności kobiet na rynku pracy i w życiu społecznym.Oczywiście wiele się...
Widma
Eliza Orzeszkowa
Zbankrutowany ziemianin najmuje się jako odźwierny w luksusowym hotelu. Urzędnicza rodzina oszczędza każdy grosz na edukację syna.„Widma” Orzeszkowa redagowała trzykrotnie, skracając i zmieniając formę powieści. Opowieść o podr?ży w g?rę i w d?ł...
Jędza
Eliza Orzeszkowa
Społeczno-obyczajowa powieść Elizy Orzeszkowej, ukazująca egzystencję i problemy dziewiętnastowiecznej biedoty. Wnikliwy obraz ludzkich zachowań, będących skutkiem ?wczesnych warunk?w ekonomicznych.Tytułowa Jędza to młoda szwaczka mieszkająca ze...
A… B… C…
Eliza Orzeszkowa
Biedna dziewczyna odnajduje sens życia w uczeniu ubogich dzieci alfabetu. Niestety, jest to polski alfabet – a to oznacza konflikt z carskim prawem.Klasyczna nowela podejmująca temat pracy u podstaw jest jednocześnie ostrą krytyką zaborczej...
Z myśli wieczornych
Eliza Orzeszkowa
Cykl Z myśli wieczornych autorstwa Elizy Orzeszkowej to 10 kr?tkich nowelek o charakterze refleksyjnym. Są to przeważnie melancholijne zapiski o samotności, przemijaniu, kruchości życia, a także tęsknocie za wolnością i poszukiwaniu. W wielu z...
